dinsdag 4 juli om 22.40 uur bij de NTR op NPO2.

Ze was de best betaalde zwarte artiest van haar tijd en kampte haar hele leven met verslavingen. Dat was voor zangeres Billie Holiday de manier om het geweld, de vrouwenhaat en het racisme het hoofd te bieden. In de documentaire ‘De uitgesproken stem van Billie Holiday’ krijgen we een inkijk in het turbulente leven van één van de grootste jazz-legendes, dat naast het podium weinig glamour kende. De film geeft naast een portret van de legendarische Lady Day ook een beeld van hoe het was om als zwarte vrouw te leven in een gesegregeerde maatschappij.

Billie Holiday (Philadelphia, 1915-1959) wordt geboren als Eleanora Fagan. Haar vader jaagt een eigen muzikale carrière na en haar moeder is veel afwezig door haar werk, en daarom groeit Holiday op bij haar tante in Baltimore. Op straat komt ze al op jonge leeftijd in aanraking met drugs en prostitutie. Op haar twaalfde wordt ze misbruikt door een buurman. Na dit incident begint ze met werken in een bordeel, als hulpje. Als ze later met haar moeder in Harlem (NY) woont, verdient ze haar geld voornamelijk met prostitutie. Op dat moment is ze slechts veertien jaar oud.

Rond deze leeftijd begint ook haar muzikale carrière. Ze komt in aanraking met de muziek van Louis Armstrong en Bessie Smith. In verschillende nachtclubs treedt ze op als zangeres en op haar zeventiende wordt haar markante eigen geluid ontdekt door producent John Hammond. Haar populariteit explodeert, maar dit gaat gepaard met destructieve gewoontes. Holiday wordt in de film omschreven als een masochist, die ervan geniet om vernederd en geslagen te worden. Daarnaast ontwikkelt ze een vernielende verslaving aan allerlei verdovende middelen, waaronder heroïne.

In 1939 zingt Holiday voor het eerst het nummer 'Strange fruit', het lied dat bekend is geworden als aanklacht tegen het Amerikaans racisme, in het bijzonder het lynchen van Afro-Amerikanen. Haar indringende vertolking was zeer gedurfd voor die tijd. Het maakt haar beroemd, maar ook berucht bij de FBI, die haar daarna scherp in het vizier houdt en ervoor zorgt dat ze wegens drugsgebruik voor 1 jaar de gevangenis in moet.

Regisseur James Erskine vertelt het levensverhaal van Billie aan de hand van audiotapes van unieke interviews met mensen uit de directe omgeving van Holiday, waaronder Tony Bennett, Charles Mingus en Count Basie. Deze interviews zijn opgenomen in de jaren 70 door journaliste Linda Lipnack Kuehl, die tien jaar lang werkt aan een biografie over Billie. Het audiomateriaal wordt ondersteund door unieke ingekleurde archiefbeelden van optredens en talloze foto’s.

Alsof het leven van Holiday nog niet intrigerend genoeg was, wordt de film ingekaderd door het mysterie rondom Kuehl. De jonge journaliste wordt in 1978 dood gevonden in Washington. De autoriteiten beschouwen haar dood als een zelfmoord, maar de familie betwijfelt dit. Erskine weet in deze film een bijzondere dubbele vertelling neer te zetten. De film gaat voornamelijk over het leven van Holiday, maar dit kan niet verteld worden zonder de dood van Kuehl. Erskine brengt haar een ode door haar levenslange fascinatie voor Billie Holiday te voltooien.

Regie: James Erskine

Producent: Barry Clark-Ewers