Tom Egbers reist in de nieuwe televisieserie Toms Engeland door Engeland, het land van zijn moeder. Hoe kijkt Patrick van IJzendoorn, correspondent Groot-Brittannië voor de Volkskrant, naar de serie?

"Tom Egbers gaat met de veerboot terug naar het Engeland van zijn moeder, dat ook het land is waar een deel van de Engelsen voor heeft gestemd bij het referendum over Brexit. De rondreis leidt hem langs verschillende plekken en mensen die allemaal andere ideeën hebben over wat het land is, en wat het zou moeten zijn. Gaat het land naar de haaien?

Volgens de één wel, volgens de ander juist niet. Dichterlijk is de eerste ontmoeting, met een duivenmelker die in de afgelopen drie decennia honderden illegale vluchtelingen heeft opgepakt die op zijn land liepen, gelegen naast het eerste benzinestation na de Kanaaltunnel.

Over de muur
Het fanatisme van de 'Farminator' die zijn land vrij wil houden van vreemde smetten, staat in mooi contrast met de wedstrijdvogels die het eiland makkelijk kunnen binnenvliegen. Het deed denken aan de tekst van Over de Muur, waarin 't Klein Orkest zingt hoe de vogels vrij zijn te vliegen van Oost- naar West-Berlijn.

Ironie is er ook: de zoon van de boer wil emigreren vanwege de vele immigranten, en daarmee zelf een immigrant zal worden. Hoe anders is de gastvrijheid van de Bed & Breakfast-houder uit Sherborne die de Europese arbeidsmigranten gratis onderdak verleent."

Disneyland
Symbolisch is het bezoek aan Birling Gap, aan de Zuidkust waar elk jaar een paar centimeter krijtrots in de zee verdwijnt: het land krimpt. Volgens een schrijver die hij ontmoet in de sjiekste van alle kustplaatsen, Southwold, willen de nostalgici, de Brexiteers, van Engeland een soort Disneyland maken, een thema dat lang geleden al eens is uitgewerkt door Julian Barnes in zijn boek England, England. Merkwaardig aan het bezoek aan een Poolse winkel is dat de eigenaar een Koerd blijkt te zijn. Niets in Engeland is wat het lijkt te zijn.

Verloren zoon
Het is een veelbelovende start van de verloren zoon, die naarmate de jaren vorderen steeds meer gehecht lijkt te raken aan zijn moederland, een land dat hem nog steeds lijkt te verbazen, wat al blijkt uit de eerste ontmoeting met vier vrouwen op de ferry. Prachtig is zijn blik, een combinatie van verbazing en teleurstelling, als één van hen verklaart, heel eerlijk, niets met Europa te hebben, en met de inwoners ervan."

Patrick van IJzendoorn

Bekijk Toms Engeland op npostart.nl en beluister de muziek uit de serie in deze speellijst.