De Vereniging Rembrandt, een uitzonderlijk jaar

Te zien: 10 januari om 20.25 bij de NTR op NPO 2. 
Een documentaire van Oeke Hoogendijk. 

Kunstmusea in Nederland hangen vol met Nederlandse topkunst. Maar dat dat niet altijd zo is geweest, toont regisseur Oeke Hoogendijk (Het Nieuwe Rijksmuseum, Mijn Rembrandt) met De Vereniging Rembrandt; een uitzonderlijk jaar. Tachtig procent van het kunstbezit in de huidige Nederlandse musea kwam mede tot stand dankzij de steun van dit particuliere mecenaat. In hun 140-jarig bestaan was de aankoop van Rembrandts Vaandeldrager in 2021 de duurste en meest controversiële aankoop ooit. Een inkijkje in de belangen die spelen binnen de kunstwereld en de rol van het Nederlands mecenaat.

“Als je particuliere schenkingen eruit haalt, is het Nederlands openbaar kunstbezit 
bedroevend. Dan hou je alleen de hunebedden over.”
  - Peter Hecht, (Kunsthistoricus)

Wie aan Nederlands erfgoed denkt, noemt al gauw onze grote schilders: Rembrandt, Vermeer, Van Gogh en Frans Hals. In de 19e eeuw was echter het grootste deel van deze topkunst niet in Nederlandse handen: hele collecties werden opgekocht door buitenlandse liefhebbers. Tótdat de Vereniging Rembrandt in 1883 opstond om daar een stokje voor te steken. Vandaag, 140 jaar later, is de Vereniging nog steeds medebepalend voor wat kunstliefhebbers in de Nederlandse musea te zien krijgen. In hun kroonjaar staat de Vereniging voor een lastige keuze: zullen zij de grootste bijdrage uit hun geschiedenis leveren aan de aankoop van de Vaandeldrager? Het bedrag van 175 miljoen dat voor het schilderij nodig is leidt tot discussie, tot in de Eerste Kamer. Is dit geld wel goed besteed? Wordt het niet tijd eens verder te kijken dan de (mannelijke) glorie uit de 17e eeuw? En hoe wordt de kunst-canon in ons land eigenlijk bepaald?