Op 31 augustus 1997 overleed de in die tijd beroemdste vrouw ter wereld: Diana Spencer, Lady Di, voorheen Princess of Wales. Dat is nu twintig jaar geleden. Toen keek een meisje van twaalf verbaasd en gefascineerd naar de beelden op televisie van rouwende massa’s en bloemenzeeën: Dionne Stax, nu presentatrice van het NOS Journaal.

Wat maakte Lady Di tot zo’n bijzondere vrouw, dat ze over de hele wereld bekend en geliefd was? Hoe kon het dat de ‘stijve’ Engelsen zo emotioneel reageerden op haar plotselinge dood? Wat voor leven had Diana als prinses? Wat was haar invloed toen en wat heeft ze de afgelopen decennia betekend voor de monarchie in Engeland en Nederland, voor de media en voor ons?

De fascinatie voor Lady Di is bij Dionne altijd gebleven. Daarom gaat ze nu op zoek naar antwoorden op die vragen en ontmoet tal van bijzondere mensen die haar persoonlijk of beroepsmatig hebben gekend. Op haar zoektocht stelt ze ook aan historici en andere deskundigen de vraag: wat was en is het Diana-effect?

Lady Di & Dionne is vanaf 1 augustus op vijf achtereenvolgende dinsdagen te zien bij de NTR, steeds om 21.10 uur op NPO 2.

Dinsdag 1 augustus: aflevering 1: Miss Diana Spencer

1980 is een turbulent jaar in Engeland: het land wordt getroffen door een economische crisis die door Margaret Thatcher met harde hand wordt bestreden. Stakingen, rellen en onrust zijn het gevolg. In die sfeer maakt Engeland kennis met een verlegen meisje van achttien op wie Prins Charles, 32 inmiddels, zijn  oog heeft laten vallen: Diana Spencer. Wordt zij, een ‘burgermeisje’, de vrouw van de kroonprins? Wil ze dat en kan ze dat aan? Is zij de hoop van de natie in deze duistere tijden?

Dionne Stax ontmoet historici Christopher Lee, Kate Williams en Jaap van Osta en plaatst de komst van Diana in haar tijd. Fotografen Anwar Hussein en Edwin Smulders vertellen hoe Diana door de pers werd ontvangen en gevolgd en hoe zij nu met royals omgaan. 

Biograaf Andrew Morton en royalty deskundige Marc van der Linden leggen uit hoe broos het begin van dit sprookje eigenlijk was.

Dinsdag 8 augustus: aflevering 2: Princess of Wales

Zelden kende Engeland een feestelijker dag dan 29 juli 1981, de huwelijksdag van Prins Charles en Diana Spencer. Wereldwijd keken er 750 miljoen mee, toen het paar elkaar het jawoord gaf. Dionne Stax ontmoet Elizabeth Emanuel die de trouwjurk van Diana ontwierp en zo mede vormgaf aan het sprookje dat nu werkelijkheid was geworden. Ze spreekt journalist Charles Rae van de sensatiekrant The Sun die met zijn collega’s de artikelen maakte waar het publiek zo dol op was. Het Britse Koninklijk Huis werd dankzij Diana populairder dan ooit. Superfan Margaret Tyler kan daar nog steeds volop van getuigen.

Achter de schermen rommelt het dan al flink, ontdekt Dionne in gesprekken met biograaf Andrew Morton en anderen. Charles blijkt nog een liefde in zijn leven te hebben en de Britse royals kunnen Diana maar niet accepteren als één van hen.

Diana voldoet binnen een paar jaar aan haar koninklijke ‘plicht’ om voor troonopvolgers te zorgen: de prinsen William en Harry worden geboren. Maar intussen wordt haar eigen situatie alleen maar uitzichtlozer. Haar huwelijk staat op knappen, haar schoonfamilie isoleert haar en zij staat machteloos tegenover de hongerige pers. Hoewel, machteloos…?

Dinsdag 15 augustus: aflevering 3: Mum

Na jaren het slachtoffer te zijn geweest van een genadeloze pers, besluit Diana de rollen om te draaien. In het diepste geheim laat ze zich interviewen voor een boek over haar ellendige leven. Dionne Stax spreekt de auteur, Andrew Morton, over de totstandkoming van dit explosieve werk en over de gevolgen van de publicatie.

Alles ligt nu op straat: de affaires van Charles, de machinaties van het koninklijk huis, haar eetstoornissen en zelfs haar zelfmoordpogingen.

Dionne ontmoet een van haar naaste steunpilaren, haar butler Paul Burrell, die van Diana de bijnaam ‘the rock’ kreeg. Richard Kay en Marc van der Linden, beiden zeer ervaren in de verslaggeving van de monarchie, vertellen Dionne hoe de media werken als het om royals gaat.

Maar intussen heeft Diana ook nog de zorg over twee opgroeiende kinderen die ze anders wil opvoeden dan binnen het Britse koninklijk huis gebruikelijk is. Een leven zoals zij dat zelf leidt wil ze hun ten koste van alles besparen. Kan dat?

Dinsdag 22 augustus: aflevering 4: Lady Di

Het sprookjeshuwelijk van Prins Charles en Prinses Diana mondt uit in een scheiding. Een trieste nederlaag voor beiden, maar voor Diana ook een opluchting en het begin van een nieuw leven. Ze stort zich op de mode, de media en eindeloos veel goede doelen. Binnen korte tijd is ze zowel een stijlicoon als de jonge versie van Moeder Teresa.

Dionne Stax spreekt over deze periode waarin Diana sterker lijkt dan alle andere Britse royals bij elkaar met historicus Christopher Lee, biograaf Penny Junor, correspondent Lia van Bekhoven en butler Paul Burrell.

Ook ontmoet Dionne de moeder van een inmiddels overleden kankerpatiënte die enorm veel had aan de steun van Diana. Iedereen die in aanraking kwam met Lady Di lijkt dat als een onvergetelijke ervaring te hebben ondervonden.

Dinsdag 29 augustus: aflevering 5: Saint Diana

Voor iedereen die Lady Di heeft meegemaakt staat de wereld stil op 31 augustus 1997. In een Parijse tunnel verongelukt Diana met haar minnaar en chauffeur, en overlijdt enkele uren later. Dionne Stax spreekt in Parijs bij de plek des onheils beveiliger Ken Wharfe die stellig beweert dat het ongeluk nooit had hoeven gebeuren. Hij is er nog boos en verdrietig over.

Het verdriet van toen was voor Engeland ongekend. De rouw kreeg bijna het karakter van massahysterie. Hoogleraar en publicist Henri Beunders verklaart dit verschijnsel dat sindsdien ook in Nederland voorkomt.

Butler Paul Burrell, journalist Charles Rae, correspondent Lia van Bekhoven en historicus Christopher Lee halen herinneringen op aan die trieste dag en plaatsen Diana in de context van haar tijd. Pia Dijkstra presenteerde die dag het Acht Uur Journaal en vertelt haar collega Dionne Stax hoe het nieuws van Diana’s dood toen gebracht werd.

Tenslotte gaat het over de nalatenschap van Diana. Is haar erfenis de veranderde monarchie, de manier waarop William en Harry hun prinselijke rol invullen, of toch vooral een andere houding van pers en publiek jegens de royals? Van ons dus?

Lady Di & Dionne wordt onder eindredactie van de NTR geproduceerd door No Pictures Please.

Foto: Anwar Hussein