“Er waren meerdere aanleidingen eigenlijk. Als eerste wilde ik in dit onderwerp duiken vanwege mijn persoonlijke interesse. Wij hebben er destijds heel bewust voor gekozen om onze dochter in te schrijven op de openbare basisschool. We vinden het belangrijk dat ze mensen ontmoet die anders zijn dan zij. Van huis uit geven we haar een islamitische opvoeding en krijgt ze mee wat de religie inhoudt. Dat vonden we in principe voldoende. Op school kan ze nieuwe mensen leren kennen en andere dingen leren.

Maar toen maakten we in juni 2022 iets mee wat ons aan het twijfelen bracht. Het was een bewolkte dag en we hadden haast om op tijd op school te komen. Maar mijn dochter wilde per sé zonnebrandcrème op. Wat bleek nou? Haar vriendinnetjes had ze horen zeggen dat bruin niet mooi is en dat zij dus veel zonnebrandcrème moest smeren, want ‘wit is mooier’.

Nu moet je weten dat ik onderwijsprofessional ben. Aan andere ouders en leerkrachten zou ik heel goed kunnen uitleggen hoe ze hiermee zouden moeten omgaan. Maar als vader deed het me echt pijn. Ik wist niet goed wat ik tegen haar moest zeggen om haar te troosten. Het deed me afvragen of dit haar ook zou overkomen op een school met kinderen die op haar lijken. Moet ik haar niet alsnog inschrijven op een andere school? Een school waarop ze in de toekomst niet te horen krijgt ‘je bent gek, omdat je een hoofddoek draagt’ of ‘je bent vreemd, omdat je meedoet aan de ramadan’?

Het deed me vermoeden dat er heel veel ouders in Nederland zijn die met dit soort vragen worstelen. Uit angst kiezen ze dan wellicht voor een bijzondere school, waar hun kinderen andere kinderen tegenkomen die vanwege hun identiteit of religie op hen lijken.

Maar naast deze interesse als vader ben ik nieuwsgierig naar het onderwijssysteem in het algemeen. Waarom hebben we in onze grondwet eigenlijk nog artikel 23? Die wet is in 1917 ingegaan, dat is al heel lang geleden. Zoals in heel veel landen om ons heen, hebben we in Nederland een duidelijke scheiding tussen kerk en staat. Volgens het Centraal Plan Bureau is minder dan 50% van de Nederlandse bevolking gelovig. Waarom kiest dan toch 70% voor bijzonder onderwijs?

Tijdens het maken van Geloof in het onderwijs realiseerde ik me dat heel veel ouders kiezen vanuit angst: angst voor pesterijen, omdat ze daar bijvoorbeeld zelf mee te maken hebben gehad. Omdat ze lange rokken dragen thuis, geen televisie hebben, of naar de kerk of moskee gaan. Ze willen niet dat hun kinderen gepest worden om die redenen en zoeken daarom de herkenning op, een warm bad.

En hun angst is niet irreëel. Dat soort pesterijen gebeuren daadwerkelijk. Kinderen worden anders behandeld, omdat ze bepaalde identiteit hebben. Die stigma’s, daar willen ouders hun kinderen tegen beschermen. Ze willen niet dat hun kind zich daar zorgen over hoeft te maken."

“Dat met name meisjes ‘last’ hebben van dit onderwijssysteem. Ouders laten hen naar bijzonder onderwijs gaan om ze te beschermen tegen pesterijen vanwege hun lange rok, of hoofddoek.

Maar ja, de situatie in Frankrijk is weer een ander uiterste, daar hebben we heel aflevering 4 aan gewijd. In Frankrijk zie je een heel duidelijke scheiding tussen religie en onderwijs. Dat werkt aan de ene kant heel goed, want kinderen ontmoeten elkaar allemaal. Maar je merkt ook dat kinderen binnen dat systeem niet volledig zichzelf mogen zijn, omdat er van ze gevraagd wordt religie buiten te laten. Geen kruiskettinkjes, geen keppeltjes, geen lange rokken. Ook al draag je een lange rok en zeg je dat het niets met religie te maken heeft, dan nog heeft de schooldirectie het recht je naar huis te sturen.

Dat we deze in wezen politieke discussie over onderwijs over de rug van onze kinderen voeren, vind ik een slechte zaak. We zouden toe moeten werken naar kwalitatief goed onderwijs waarin kinderen zichzelf kunnen zijn. In artikel 23 hebben we nog steeds iets als het weigerrecht: Als school kun je leerlingen, maar ook docenten, weigeren op basis van geaardheid, of kleur. Dat is gewoon niet meer van deze tijd, laten we dat afschaffen.

Ook lijkt het mij een goed idee als verschillende scholen elkaar vaker gaan ontmoeten. Dan ontstaat er een kruisbestuiving waar iedereen van kan profiteren. Want nu zie je dat op bepaalde plekken bijzondere scholen wel degelijk bijdragen aan bubbels in onze samenleving. En dat vind ik zonde. Want bijzondere scholen brengen naast herkenning ook spiritualiteit en zingeving. Dat is voor iedereen in onze samenleving belangrijk.”

"Ik hoop dat ouders meekrijgen dat het belangrijk is om na te denken over wat het beste is voor het kind, en niet wat het beste is voor jou als ouder. Kijk niet alleen naar spiritualiteit en zingeving. Dat komt wel goed, als je ze dat van huis uit meegeeft. Kijk vooral naar welk onderwijstype past bij jouw kind. Heeft je kind structuur nodig, of juist vrijheid? Baseer daar je keuze op.

Laat angst niet je grootste raadgever zijn in de besluitvorming. Dat is een slechte raadgever. En besef dat het uitmaakt waar je kind terecht komt. Ik kreeg tijdens het maken van Geloof in het onderwijs van een kind op een school met de bijbel de vraag of ik, als moslim, hen haat. Dan denk ik: wat vervelend voor die kinderen, dat zij opgroeien met bepaalde gedachten over moslims. Als ze met mij op school zouden zitten, zouden ze weten dat ik hen niet haat. Dat kan een bubbel doen met kinderen. Zorg er dus voor dat kinderen goed onderwijs krijgen op een inclusieve school, waar je volledig jezelf mag zijn, zou ik zeggen."