Met hun kieuwen halen ze zuurstof uit het water
Hallo. Ik ben Anne en ik wil graag weten hoe een vis ademhaalt. Ja, hoe wij mensen ademhalen, dat is simpel. We ademen lucht in via de mond of de neus. Dat gaat naar onze longen. Die halen de zuurstof uit de ingeademde lucht...en via ons bloed wordt dat over ons hele lichaam verspreid. En zo kan het lichaam zijn werk blijven doen. We staan bij de Noordzee. Daarin zwemmen vissen, maar hoe halen die adem? En hoe komen ze aan zuurstof? Het antwoord op die vraag vinden we daar, bij een groot zeeaquarium in Scheveningen. Net als de mens heeft een vis zuurstof nodig om te leven. Die zuurstof moeten ze uit 't water halen want daar zwemmen ze in. Die zuurstof komt in het water door licht dat schijnt op planten...in oceanen, zeeën en rivieren. Bijvoorbeeld op algen of zeewier. Water haalt trouwens ook zuurstof uit de lucht. De zuurstof moet dus uit het water gefilterd worden. Een vis heeft geen longen om dat te doen, maar kieuwen. Water stroomt in de bek van de vis, langs de kieuwen. Daar wordt de zuurstof uit het water gefilterd en komt het in het bloed van de vis. Door de kieuwopeningen stroomt het zuurstofarme water weer uit de vis. Dat gaat eigenlijk de hele tijd zo door. Kieuwen zijn heel kwetsbaar, daarom worden ze beschermd door een kieuwplaat. Die kun je hier goed zien. Eigenlijk zitten de daadwerkelijke kieuwen daarachter. Maar bij de haai, ook een vis, zijn die kieuwen veel groter! Dat komt omdat het lichaam van de haai veel groter is dan het lijfje van het visje. Om genoeg zuurstof uit het water te filteren...heeft-ie dus ook grotere kieuwen nodig. Bij het zeepaardje werkt het precies zo! En daar zitten z'n kieuwen, achter de oren. Maar de kieuwopeningen zitten niet altijd aan de zijkant van de kop. Bij deze roggen zitten de kieuwopeningen aan de onderkant... van het lijf en aan de bovenkant, achter de ogen. Dat komt omdat roggen vaak met hun mond of de onderste kieuwopeningen op de bodem liggen. Als ze dan zouden ademhalen, kan er zand in de kieuwen komen. Door de bovenste kieuwopeningen te gebruiken, kunnen ze toch op de grond liggen en ademhalen. Slim! Joris jij bent visexpert. Vissen halen zuurstof uit het water met hun kieuwen, maar hoe komt de zuurstof in het bloed terecht? Kijk, als ik de kieuwdeksel opzij druk, zie je hier de kieuwbogen. Die lopen helemaal zo rond, in een klein boogje. En ik zie allemaal rode draadjes? Wat zijn dat? Dat zijn de kieuwplaatjes. Daar kan hij zuurstof mee uit het water halen. Het water stroomt erlangs en dan hij het zuurstof uit het water in zijn bloed halen. Hoe komt het dat het zo rood is? Omdat er heel veel bloed doorheen stroomt. Er zitten kleine bloedvaatjes in met kleine gaatjes zodat het zuurstof er goed doorheen kan. Daar kan hij 't zuurstof goed mee opnemen. Eigenlijk zie je het bloed van de vis? Een soort van bloed, ja. Je ziet bij vissen ook de hele tijd die mond open en dicht gaan. Waarom doen ze dat? Dat is om adem te halen. Hij zuigt water in z'n mond en dan gaat dat langs de kieuwen om 't zuurstof eruit te halen. Maar niet alle vissen kunnen water zo opzuigen. Sommige vissen moeten met de mond open rondzwemmen, zodat er water langs de kieuwen stroomt. Maar goed dat wij dat niet hoeven te doen. Dat zou er gek uitzien.